เปรมะเรือย : ผ้าทอในวิถีชีวิตและพิธีกรรมของชาวโส้

ผู้แต่ง
ปัทมาภรณ์ ไชยสิทธิ์, ไอย์ศุรี เพ็งพุฒ, จารุวัลย์ ไชยตะมาตย์, อำภา วระโงน, รัตน์ติยา สุวรรณพฤกษ์ , ปกกสิณ ชาทิพฮด และ กันยารัตน์ มะแสงสม

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผ้าเปรมะเรือยหรือผ้าขาวม้าในวิถีชีวิตและพิธีกรรมของชาวโส้บ้านหนองเค็ม ตำบลโพธิไพศาล อำเภอกุสุมาลย์ จังหวัดสกลนคร โดยใช้เครื่องมือวิจัยเป็นแบบสัมภาษณ์เชิงลึก เพื่อใช้ในการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญที่เกี่ยวกับสังคมและวัฒนธรรม ประเพณี พิธีกรรม และภูมิปัญญาการทอผ้าของชาวโส้บ้านหนองเค็ม จำนวน 15 คน  
ผลการศึกษาพบว่า 1) การใช้ผ้าเปรมะเรือยในวิถีชีวิตของชาวโส้ พบว่า ชาวโส้ใช้ผ้าเปรมะเรือยในการนุ่งห่มในชีวิตประจำวัน เช่น การทำมาหากิน การใช้นุ่งห่มในชีวิตประจำวัน ใช้ผูกเป็นเปลเพื่อเลี้ยงเด็ก และใช้เป็นผ้าโพกศีรษะ ผ้าเช็ดตัว 2) ด้านการใช้ผ้าเปรมะเรือยในพิธีกรรมของชาวโส้ พบว่า ชาวโส้ใช้ผ้าเปรมะเรือยในพิธีกรรมการเกิด เพื่อห่อตัวเด็กทารกและใช้ให้หญิงอยู่ไฟนั่งและใช้แทนผ้าเช็ดตัว ในพิธีกรรมการแต่งงานชาวโส้จะใช้ผ้าเปรมะเรือยเป็นผ้าสมมาหรือผ้ากำนัลแด่ญาติผู้ใหญ่ฝ่ายสามี ส่วนผ้าเปรมะเรือยในพิธีเลี้ยงผีชาวโส้จะใช้เป็นส่วนประกอบในเครื่องแต่งกายของร่วมในการประกอบพิธีกรรมเลี้ยงผี เช่น เหยาเลี้ยงผี และแซงสนาม และในพิธีกรรมการตายจะใช้ผ้าเปรมะเรือยมาเป็นผ้าประดับโลงศพผู้ตาย
 

คำสำคัญ

ผ้าทอ / ชาวโส้ / วิถีชีวิตและพิธีกรรม