การศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นจากความทรงจำ ของชุมชน บ้านนาบัว ตำบลโคกหินแฮ่ อำเภอเรณูนคร จังหวัดนครพนม (ระหว่าง พ.ศ. ๒๓๖๙-๒๕๕๑)

ผู้แต่ง
วิสิฏฐ์ คิดคำส่วน และ ทิฆัมพร สิงโตมาศ

บทคัดย่อ

การศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นจากความทรงจำของชุมชนบ้านนาบัว ตำบลโคกหินแฮ่ อำเภอเรณูนคร จังหวัดนครพนม (ระหว่าง พ.ศ. ๒๓๖๙-๒๕๕๑) เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ท้องถิ่นของชุมชนบ้านนาบัวใน ๓ ช่วงเวลาตั้งแต่ พ.ศ. ๒๓๖๙-๒๕๕๑ คือ คือ ๑) ยุคการบุกเบิกที่ดินและการก่อตั้งหมู่บ้าน ๒) ยุคการต่อสู้ทางการเมืองและวันเสียงปืนแตก และ ๓) ยุคหลังวันเสียงปืนดับและการจัดการประวัติศาสตร์ท้องถิ่นของชุมชน โดยใช้แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง การสังเกตแบบมีส่วนร่วมและแบบไม่มีส่วนร่วม และแบบบันทึกเป็นเครื่องมือในการเก็บข้อมูลและวิเคราะห์ข้อมูลผลการศึกษาพบว่า ชุมชนบ้านนาบัว ได้มีการต่อสู้และปรับตัวเพื่อธำรงรักษาอัตลักษณ์และยกระดับชีวิตความเป็นอยู่ของตนเองมาโดยตลอด เริ่มจากการต่อสู้กับความยากลำบากในการบุกเบิกที่ดินทำกินและทำการผลิต มาสู่การต่อสู้กับความไม่เป็นธรรมจากรัฐบาลจนกลายเป็นเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ที่สร้างบาดแผลให้กับชุมชน จนเมื่อเหตุการณ์สงบลงชาวบ้านยังต้องออกมาสู้กับความเข้าใจผิดของสังคมภายนอกที่มองเข้ามาในหมู่บ้านอย่างมีอคติ ว่าแท้จริงแล้วพวกเขาเป็นเพียงชุมชนชาวนาที่รักความสงบ ยึดมั่นในชาติ ศาสนา มหากษัตริย์และปรารถนาจะเห็นสังคมที่เป็นธรรมไม่ต่างจากคนไทยพื้นที่อื่น ๆ ผลลัพธ์ของการต่อสู้นี้นำมาสู่การฟื้นคืนประวัติศาสตร์ของหมู่บ้านผ่านการจัดงานรำลึกและการก่อตั้งศูนย์การเรียนรู้ของชุมชน ทั้งในรูปแบบของพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์และแหล่งเรียนรู้อื่น ๆ

คำสำคัญ

ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น, บ้านนาบัว, นครพนม, ความทรงจำของชุมชน