หมากพลูที่ปรากฏในคัมภีร์ใบลาน || วารสารภูพานสาส์น มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์

หมากพลูที่ปรากฏในคัมภีร์ใบลาน

ผู้แต่ง
ชาญชวิศ ทุ่มโมง

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหมายและรูปแบบการเขียนคำว่า หมาก, พลู, สลา, เมี่ยง และยา จากคัมภีร์ใบลานที่บันทึกด้วยอักษรธรรมอีสาน พบว่า 1. หมาก มี 3 ความหมายคือ 1) พืชชนิดหนึ่งในพืชตระกูลปาล์ม 2) คำเรียกชื่อผลไม้ 3) คำเรียกชื่อสิ่งของที่มีลักษณะกลม การเขียนคำว่าหมากมีปรากฏรูปเดียวคือ 2. พลู มีความเดียวคือพืชชนิดหนึ่ง นิยมนำมากินร่วมกับหมาก มีปรากฏรูปการเขียน 3 รูปคือ , และ 3. สลา เป็นคำที่มาจากภาษาเขมร หมายถึง หมาก ซึ่งปัจจุบันนี้คำนี้ได้สูญไปแล้ว ปรากฏให้เห็นเฉพาะในคัมภีร์ใบลานและวรรณกรรมท้องถิ่น 3. สลา มีปรากฏรูปแบบการเขียน 3 รูป คือ , และ 4. เมี่ยง มี 2 ความหมายด้วยกันคือ 1) พืชชนิดหนึ่งมีลักษณะคล้ายใบชา และ 2) ของกินเล่นชนิดหนึ่งประกอบด้วยเครื่องเคียงต่าง ๆ เมี่ยงถูกนำไปใช้ในพิธีกรรม เรียกว่า “เมี่ยงหมาก” เมี่ยงหมากยังถูกจำแนกออกเป็น 2 ประเภทตามข้อสันนิษฐาน คือ 1) ตำเมี่ยงที่ห่อด้วยใบหมาก 2) คำหมาก เมี่ยง มีรูปการเขียนรูปเดียว คือ และ 5. ยา มี 2 ความหมาย คือ 1) ยาสูบหรือบุหรี่ และ 2) ยารักษาโรค ยายังปรากฏให้เห็นในคำอื่นอีก คือ คิลา ยามีปรากฏรูปการเขียนเพียงรูปเดียวคือ

หมายเหตุ : รูปภาพของภาษาในคัมภีร์ใบลานไม่สามารถปรากฎในเนื้อหาได้ กรุณาดาวโหลดไฟล์เพิ่มเติม

คำสำคัญ

หมาก, พลู, สลา, เมี่ยง, ยา,คัมภีร์ใบลาน