ภูมิปัญญาผ้าทอมือบ้านเชิงดอย : การสร้างสรรค์ สืบสาน สีสันแพรพรรณจากพันธุ์ไม้

ผู้แต่ง
ญาณิกา แสนสุริวงค์ และ ไอลดา ทิพย์เสนา

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการสร้างสรรค์และสืบสานภูมิปัญญาการย้อมผ้าด้วยสีธรรมชาติของชุมชนบ้านเชิงดอย โดยใช้การเก็บข้อมูลภาคสนามด้วยการสัมภาษณ์จากผู้ให้ข้อมูลสำคัญในชุมชนและการสังเกตแบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม ด้านองค์ความรู้ภูมิปัญญาผ้าย้อมสีจากธรรมชาติบ้านเชิงดอย ตำบลนาม่อง อำเภอกุดบาก จังหวัดสกลนคร นำข้อมูลที่ได้มามาวิเคราะห์และถอดบทเรียนองค์ความรู้ด้านการสร้างสรรค์และสืบสานการย้อมผ้าด้วยสีธรรมชาติที่นำไปสู่การสร้างคุณค่า และมูลค่าให้แก่ชุมชน ผลการศึกษาพบว่า ชุมชนบ้านเชิงดอยมีองค์ความรู้ด้านภูมิปัญญาการย้อมผ้าด้วยสีจากธรรมชาติที่เข้มแข็ง อันนำไปสู่การสร้างสรรค์และสืบสานคุณค่าของภูมิปัญญาในชุมชน ได้แก่ การเรียนรู้วิถีชีวิตการย้อมผ้า การทอผ้า การมัดย้อมและการจำหน่ายผลิตภัณฑ์จากผ้าย้อมสีธรรมชาติแก่บุคคลภายนอกชุมชน โดยการสร้างสรรค์สีสันผ้าทอมือจากการย้อมด้วยวัตถุดิบที่นำมาสกัดเป็นสีย้อมที่หาได้ง่ายในชุมชน นอกจากนี้ ชุมชนยังได้มีการแบ่งปัน แลกเปลี่ยนเรียนรู้ และสืบทอดองค์ความรู้เรื่องการย้อมผ้าด้วยสีธรรมชาติให้แก่คนในชุมชนกับชุมชนอื่นเพื่อนำไปสู่การพัฒนาศักยภาพด้านการย้อมผ้าด้วยวัตถุดิบจากธรรมชาติได้หลากหลายสีสันมากขึ้น และเป็นการสืบสานองค์ความรู้ได้อย่างยั่งยืน

คำสำคัญ

บ้านเชิงดอย, ภูมิปัญญาผ้าทอมือ, การย้อมสีธรรมชาติ