ภูมิศาสตร์ภาษาถิ่นจังหวัดสกลนคร

ผู้แต่ง
จุฑาทิพย์ แสนกูล, วิศรุต คงโนนกอก, ธีระยุทธ ยะวังพล, มาริณี อิทธิกาย, ณัฐญา ไชยรบ, ณัฐชนันท์ นาเวียง, สุธาทิพย์ คำขาว, ปิยะดา วังทะพันธ์, ทิพวรรณ ทิพม่อม, และ ปกกสิณ ชาทิพฮด

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาภาษาถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ในจังหวัดสกลนคร และ 2) เพื่อพัฒนาแผนที่ภูมิศาสตร์ภาษาถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ในจังหวัดสกลนคร ซึ่งเป็นการวิจัยแบบผสานวิธี โดยใช้แบบสอบถามเพื่อสอบถามเกี่ยวกับคำศัพท์ภาษาถิ่นของชุมชนในจังหวัดสกลนคร จำนวน 216 หมู่บ้าน ซึ่งมีกลุ่มตัวอย่างเป็นผู้นำชุมชนจำนวน 216 คน และใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 5 คน และนำเสนอผลการวิเคราะห์ด้วยการพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า ภูมิศาสตร์คำศัพท์ภาษาถิ่นในจังหวัดสกลนครแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ 1) ภาษาในกลุ่มตระกูลไท-กะได ประกอบด้วย ภาษาผู้ไท ภาษาญ้อ ภาษาลาว ภาษากะเลิง และภาษาโย้ย และ 2) ภาษาตระกูลออสโตรเอเชียติก สาขาย่อยมอญ-เขมร ประกอบด้วย ภาษาโส้ ภาษาบรู และภาษาโซ่ (ทะวืง) ซึ่งลักษณะสำคัญของภาษาถิ่นกลุ่มตระกูลไท-กะไดเป็นภาษาคำโดด มีพยางค์เดียว และมีเสียงวรรณยุกต์ ส่วนลักษณะสำคัญของภาษาในกลุ่มตระกูลออสโตรเอเชียติก สาขาย่อยมอญ-เขมรเป็นคำพยางค์เดียวและคำหลายพยางค์ ไม่มีเสียงวรรณยุกต์แต่มีลักษณะเสียงสำคัญ ด้านแผนที่ภูมิศาสตร์คำศัพท์ภาษาถิ่นในจังหวัดสกลนคร พบว่า ผลการวิเคราะห์หน่วยอรรถทั้งสิ้นจำนวน 190 หน่วยอรรถ และแจกจงลงในแผนที่ภูมิศาสตร์ภาษาถิ่นของจังหวัดสกลนครโดยการใช้สัญลักษณ์และสีเพื่อแสดงความแตกต่างของภาษาถิ่นที่ใช้พูดในจังหวัดสกลนคร ซึ่งจำแนกได้เป็นภูมิศาสตร์คำศัพท์ภาษาตระกูลไทซึ่งแทนด้วยสัญลักษณ์สีฟ้า ซึ่งมีจำนวนผู้พูดกระจายตัวอาศัยอยู่ในพื้นที่ต่าง ๆ ของจังหวัดสกลนครเป็นจำนวนมาก ส่วนภูมิศาสตร์คำศัพท์ภาษาตระกูลออสโตรเอเชียติก สาขาย่อยมอญ-เขมรแทนด้วยสัญลักษณ์สีม่วง ซึ่งมีกลุ่มชนที่พูดภาษาดังกล่าวอยู่ในพื้นที่บางอำเภอของจังหวัดสกลนคร

คำสำคัญ

ภูมิศาสตร์ภาษาถิ่น / กลุ่มชาติพันธุ์ / ภาษาศาสตร์ชาติพันธุ์